Duti Setem di Malaysia: Kadar, Pengecualian & Penalti

Di Malaysia, duti setem ialah cukai wajib pada dokumen perundangan dan surat cara pemindahan, yang berfungsi untuk menjana pendapatan kerajaan dan mengawal atur aktiviti ekonomi. Duti setem menghalang penipuan, menyokong perkhidmatan awam dan mengawal tingkah laku spekulatif dalam pasaran harta tanah dengan meningkatkan kos urus niaga. 

Dwifungsi ini mengukuhkan integriti perundangan, menstabilkan sektor seperti harta tanah dan menyumbang kepada keseluruhan tadbir urus dan pembangunan ekonomi negara. Berikut ialah semua yang perlu anda ketahui berkenaan Duti Setem di Malaysia, termasuk kadar, pengecualian dan penalti.

Apa itu Duti Setem?

Duti setem ialah cukai yang dikenakan pada pelbagai dokumen perundangan, komersial dan kewangan, yang kebiasaannya dipanggil "surat cara". Surat cara ini boleh merangkumi perjanjian, kontrak, surat ikatan, lesen dan dokumen bertulis lain yang ditentukan oleh undang-undang. 

Duti setem bertujuan untuk mengesahkan dan memformalkan dokumen ini dan memastikan dokumen diiktiraf secara sah. Kegagalan untuk membayar duti setem atau meletakkan setem dengan betul pada dokumen dalam rangka masa yang diperlukan boleh menyebabkan akibat perundangan, seperti penalti atau ketaksahan dokumen.

Amaun Duti Setem

Amaun duti setem biasanya berbeza-beza bergantung pada sifat surat cara dan dalam sesetengah kes, nilai urus niaga atau harta tanah yang terlibat. Secara umumnya, terdapat dua jenis duti setem:

1. Duti Ad Valorem: Duti setem jenis ini dikira sebagai peratusan nilai urus niaga atau harta tanah. Kadar duti mungkin berbeza-beza berdasarkan sifat surat cara dan pertimbangan yang terlibat.
2. Duti Tetap: Duti tetap mengenakan amaun duti setem yang khusus, tanpa mengira nilai urus niaga atau harta tanah. Duti ini biasanya dikenakan pada jenis surat cara tertentu, seperti perjanjian atau lesen.

Jenis Dokumen yang Dikenakan Duti Setem

Duti Setem tidak dikenakan pada urus niaga itu sendiri tetapi pada dokumen yang mewakili atau merekodkan urus niaga ini. Berikut ialah jenis dokumen yang dikenakan Duti Setem di Malaysia

• Perjanjian Jual Beli: Dokumen ini ialah perjanjian untuk jualan harta tak alih, seperti tanah dan bangunan.
• Dokumen Pemindahan: Dokumen yang menandakan pemindahan pemilikan harta tanah, seperti geran probet atau surat kuasa.
• Perjanjian Pinjaman: Dokumen berkenaan peminjaman wang, yang menggariskan terma dan syarat pinjaman.
• Dokumen Gadai Janji dan Sekuriti: Surat cara yang mewujudkan faedah sekuriti dalam harta tanah untuk mendapatkan pinjaman.
• Pajakan dan Sewaan: Perjanjian untuk memajak atau menyewakan harta tanah komersial dan kediaman.
• Dokumen Pemindahan Syer: Dokumen yang melibatkan pemindahan syer dalam Syarikat.
• Debentur: Surat cara yang mengiktiraf atau mewujudkan hutang.
• Perjanjian Perkongsian: Dokumen yang mewujudkan terma perkongsian antara individu atau entiti.
• Memorandum Persefahaman (MoU): Dokumen tidak mengikat yang menggariskan niat pihak untuk memasuki kontrak.
• Polisi Insurans: Polisi yang berkaitan dengan jenis perlindungan insurans tertentu.
• Surat Ikatan Amanah: Dokumen yang mewujudkan amanah untuk mengurus aset bagi benefisiari.
• Surat Kuasa Wakil: Dokumen perundangan yang memberikan kuasa kepada seseorang untuk bertindak bagi pihak yang lain.

Kadar Duti Setem

Kadar duti berbeza-beza berdasarkan sifat surat cara dan nilai urus niaga. Berikut ialah gambaran keseluruhan disatukan tentang kadar duti setem di Malaysia:

Duti Setem pada Perjanjian Jual Beli (SPA)

RM10 bagi setiap perjanjian. Jumlah ini dibayar untuk dokumen pada dasar amaun tetap. Amaun ini dikenakan caj secara berasingan pada amaun tetap selain duti setem pada Surat cara pemindahan.

Duti Setem pada Surat Cara Pemindahan

Amaun ini dikira untuk Memorandum Pemindahan (MOT) atau Surat Ikatan Penyerahhakan (DOA) mengikut harga/pertimbangan. Amaun dikira berdasarkan sistem berperingkat:

Untuk Syarikat asing: Kadar duti setem ialah 4% 

Duti Setem pada Perjanjian Perkhidmatan dan Perjanjian Pinjaman

Duti setem sebanyak 0.5% dikenakan pada nilai perkhidmatan atau pinjaman. Walau bagaimanapun, duti setem mungkin diremitkan lebih daripada 0.1% untuk surat cara tertentu.

Duti Setem pada Syer dan Sekuriti

Bayaran dan Prosedur Duti Setem di Malaysia

Duti setem perlu dibayar dalam tempoh 30 hari daripada tarikh pelaksanaan urus niaga harta tanah. Duti setem boleh dibayar melalui 2 cara utama

1. Sijil STAMP: Sijil setem elektronik yang menunjukkan bahawa duti telah dibayar, dikeluarkan apabila permohonan setem diproses secara dalam talian melalui laman web LHDNM (https://stamps.hasil.gov.my).
2. Duti Kompaun: Duti kompaun, yang menggabungkan duti ad valorem dan tetap seperti yang ditetapkan oleh Seksyen 9 Akta Setem 1949, dikenakan kepada jenis surat cara tertentu, termasuk:

• Cek
• Polisi insurans
• Nota kontrak
• Memorandum Persatuan & Artikel Persatuan
• Borang Bekalan Elektrik TNB

Pengecualian dan Kes Khusus Duti Setem

Kerajaan memberikan pengecualian, pengurangan atau penghapusan Duti Setem sekali-sekala untuk sesetengah jenis urus niaga atau untuk sesetengah kumpulan orang.

Berikut ialah pengecualian dan penghapusan utama.

Pengecualian Duti Setem untuk Pembeli Rumah Kali Pertama:

• Harta tanah kediaman yang dibeli antara RM500,001 hingga RM1 juta akan menerima 75% pengecualian duti setem hingga 31 Disember 2023 sahaja.
• Bermula pada 2024, pembeli rumah kali pertama yang membeli rumah melebihi RM500,001 tidak akan menerima apa-apa manfaat pengecualian duti setem.

Duti Setem Kadar Sama Rata untuk Warga Asing:

• Berkuat kuasa pada 1 Januari 2024, warga asing (bukan warganegara dan syarikat milik asing, kecuali penduduk tetap Malaysia) akan dikenakan duti setem kadar sama rata sebanyak 4% pada surat cara pemindahan harta tanah, seperti yang diumumkan dalam Belanjawan 2024.

Pengecualian Duti Setem untuk Pemindahan antara Orang Kesayangan:

• Pengumuman telah dibuat dalam Belanjawan 2024 bahawa yuran duti setem tetap sebanyak RM10 akan menggantikan kadar boleh ubah sebelum ini untuk dokumen pemindahan harta tanah antara orang kesayangan.
• Perubahan ini dikenakan untuk kes dengan benefisiari melepaskan hak mereka kepada benefisiari yang layak mengikut wasiat, Faraid atau Akta Pembahagian 1958.

Bayaran Lewat Duti Setem

Surat cara boleh disetemkan dalam tempoh 30 hari pelaksanaannya di Malaysia atau dalam tempoh 30 hari selepas surat cara tersebut tiba di Malaysia jika dilaksanakan di luar negara. Kegagalan untuk meletakkan setem dalam rangka masa ini akan menyebabkan penalti:

• RM25.00 atau 5% daripada duti yang berkurangan, mana-mana satu yang lebih tinggi; jika disetemkan dalam tempoh 3 bulan selepas tarikh akhir;
• RM50.00 atau 10% daripada duti yang berkurangan, mana-mana satu yang lebih tinggi; jika disetemkan selepas tempoh 3 bulan tetapi dalam tempoh enam bulan selepas tarikh akhir;
• RM100.00 atau 20% daripada duti yang berkurangan, mana-mana satu yang lebih tinggi; jika disetemkan selepas enam bulan daripada tarikh akhir.

Kadar penalti ini telah berkuat kuasa sejak 1 Januari 2003.

Akibat Ketidakpatuhan Peraturan Duti Setem

Terdapat dua akibat utama ketidakpatuhan duti setem.

• Kesahan Surat Cara Tidak Bersetem: Surat cara tidak bersetem, seperti kontrak, mungkin masih boleh dikuatkuasakan dari segi undang-undang, tetapi tidak semestinya sah dalam prosiding mahkamah.
• Keberkesanan Surat Cara Bersetem: Sesetengah surat cara, terutamanya surat cara yang melibatkan pemindahan aset ketara seperti harta tanah atau syer, perlu disetem dengan betul agar berkesan dari segi undang-undang.

Kesimpulan

Pemahaman tentang Duti Setem di Malaysia adalah penting untuk semua orang yang terlibat dalam urus niaga harta tanah atau kewangan. Kewajipan perundangan ini bukan sahaja mempengaruhi perancangan kewangan anda tetapi juga memastikan kesahan dokumen anda. Kegagalan untuk patuh boleh menyebabkan penalti, yang menjejaskan kedudukan kewangan dan perundangan anda.